Leestijd 7 - 8 min
De Burcht biedt leerlingen een positief toekomstperspectief

Ontdekken wie je bent en wat je talent is: daar draait het om tijdens de workshops van Young in Prison (YIP) in De Burcht, onze school voor voortgezet speciaal onderwijs in de gesloten justitiële jeugdinrichting Teylingereind in Sassenheim. Juist dat zelfinzicht heb je nodig voor een positief toekomstperspectief. Bij Malcolm pakte dat goed uit: hij maakte tijdens één van die workshops een geweldige painting voor zijn school. Nu timmert hij aan de weg als graffitiartiest, werkt in de horeca, geeft kickbokstraining in gesloten jeugdzorg en is consultant van het Youthlab van YIP. Als ervaringsdeskundige traint hij strafrechtprofessionals om écht contact te maken met jongeren die in conflict zijn met de wet, of dat zijn geweest.

Toen Britta de Jong zo’n tweeënhalf jaar geleden directeur werd van De Burcht stond één ding vast. Het kantoor dat zij deelt met coördinator Rob van Tricht kon wel een oppepper gebruiken – net als de rest van de school trouwens. “Er was weinig kleur en niet veel zichtbaar van leerlingen zèlf. In een school ‘buiten’ zie je dat wel, waarom hier niet?”

Dus hangt er nu meer creatief werk van leerlingen in de gangen, werden lokalen opgevrolijkt en is ook het kantoor van Britta en Rob in roze en zilver geschilderd. Maar wat écht opvalt: de prachtige wandschildering van (inmiddels) oud-leerling Malcolm en graffitiartiest Richart Pintura. “Geweldige painting hè?”, zegt Britta trots.

Het kunstwerk is gemaakt naar ontwerp van een tekening van een andere leerling, in één van de weken waarin Young in Prison sportieve en creatieve workshops aanbiedt. Die sluiten aan bij het onderwijs van De Burcht en richten zich op talentontwikkeling en zelfreflectie van jongeren. Wie ben ik, wat kan ik?

Consultant bij Youthlab

“Heel bijzonder om hier nu weer rond te lopen”, vertelt Malcolm. “Ik heb hier zoveel meegemaakt en beleefd!” Is het niet naar om hier weer terug te zijn? “Helemaal niet! Ik kijk heel positief terug op mijn tijd hier. Ik dacht toen ik hier kwam dat ik mijn leven had verpest, maar ik merkte dat ik tóch iets van mijn toekomst kon maken. Ik had de juiste begeleiding nodig en ben hier op weg geholpen.”

Dat kun je wel zeggen. Malcolm is deelnemer bij het Youthlab-project. Daar zijn ze heel blij met hem, vertelt Elizabeth Vrieling van YIP. “Malcolm geeft als ervaringsdeskundige workshops aan professionals bij justitie en in de advocatuur, reclassering en hulpverlening. Die kunnen veel hebben aan Malcolm zijn ervaringen. Hij traint en adviseert ze om beter contact te maken met jongeren die in conflict zijn met de wet, of dat zijn geweest.”

Creatief talent

Tijdens de YIP-workshops op school ontdekte Malcolm dus ook zijn creatieve talent en hoe “supercool” het is om paintings te maken. Dat doet hij nog. Vanuit de minionderneming YIPPaint timmert hij met Richart Pintura en andere Youthlabdeelnemers commercieel aan de weg met graffiti en paintings.

Voor Teylingereind heeft hij ook ideeën. “Eigenlijk zouden jongeren in hun kamer allemaal iets persoonlijks op de muur moeten hebben. Een mooie tekening die ze aan thuis doet denken bijvoorbeeld. Die kamer is je veilige plek hier, je comfortzone, het zou goed zijn dat iedereen daar iets eigens van maakt. We komen hier de muren graag mooi maken!”

Van links naar rechts: coördinator Rob van Tricht en directeur Britta de Jong van de Burcht, oud-leerling Malcolm en Elisabeth Vrieling van YIP.
Malcolm maakte een blijvend monument voor docent Roy

Roy Swan Han Ko was bij leerlingen en collega’s zeer geliefd als muziekdocent op De Burcht. Hij overleed in 2017. Als eerbetoon maakte Malcolm op eigen initiatief samen met Richart een prachtig portret op de wand van zijn muzieklokaal.
Malcolm: “Ik heb veel levenslessen van Roy gekregen, het was zo’n fijne man. Als je hier bent is het best moeilijk om positief te blijven, maar als je bij Roy was, wist hij je altijd te motiveren zodat je zin kreeg om muziek te maken. Hij kon dat gevoel aan je overbrengen en had met iedere jongere een eigen klik. Het was fijn om dit voor hem te doen. Zijn weduwe werkt hier ook en zij was heel tevreden over de tekening. Daar was ik heel blij mee.”

Een bijzonder project waaraan ook Malcolm meewerkte - net als veel andere jongeren met wie YIP in contact is: ‘De achterkant van’. Het Zuidelijk Toneel brengt onder die naam voorstellingen (ook nog in 2020) over de verborgen wereld van drugs en drugscriminaliteit en combineert dit met een tentoonstelling, een podcast en aanvullende programma’s. Voor de tentoonstelling zocht Het Zuidelijk Toneel samenwerking met YIP en interviewde jongeren in detentiecentra om hun verhalen zichtbaar te maken.

YIPPaint is de Graffiti & Paint-onderneming van YIP. Graffitiartiest Richart Pintura en zijn team komen op aanvraag langs om van lege muren creatieve kunstwerken te maken. Richart werkt als workshopdocent met jongeren in justitiële jeugdinrichtingen die na hun tijd in ‘gesloten’ weer een bestaan moeten opbouwen. Via YIP-Paint leren zij niet alleen over ‘artwork’, maar ook over ondernemerschap, plannen en samenwerken. Ook Malcolm volgde deze training en toverde met Richart al een flink aantal lege wanden om in kleurrijke kunst. Meer weten daarover? Check www.younginprison.org/nl/yippaint.

Uitbreiding arbeidstrainingscentrum De Burcht
Goed voorbereid de samenleving in

Voor jongeren die uitstromen richting een praktische vervolgopleiding of arbeid en die stage-ervaring nodig hebben, zoekt De Burcht samen met Teylingereind allerlei creatieve oplossingen.
Er is veel aandacht voor persoonlijke arbeidstoeleiding als jongeren hun tijd in de instelling erop hebben zitten. De organisaties werken daarvoor samen met allerlei partners in onderwijs, arbeid en ook met Young in Prison die jongeren coacht en begeleidt.

Om de kans op een succesvolle start buiten Teylingereind en De Burcht zo groot mogelijk te maken, investeert de school in praktijkervaringsmogelijkheden. Coördinator Rob van Tricht: “Wij willen als school een breed praktijkaanbod bieden, zodat we goed aansluiten bij wat jongeren na hun verblijf nodig hebben. Daarom bouwen we aan ons interne arbeidstrainingscentrum.” Een uitdaging, in een gesloten setting. Toch kan er veel.

Leerlingen lopen stage bij de klussendienst. Ook de opleiding Consumptieve Techniek krijgt steeds meer vorm, inclusief veel praktijk. Denk aan het maken en serveren van lunch of diner voor medewerkers of bezoekers van de instelling of school.
De Burcht verdiept het techniekaanbod en breidt techniekfaciliteiten uit. Zo staat een bijzondere ‘sleutelpilot’ op stapel: scooters ombouwen tot elektrische varianten. Goed voor de werkervaring én duurzame mobiliteit. Mooier kan niet, bevestigt directeur Britta de Jong.

“Het gaat niet alleen om beroepspraktijkvorming, maar ook om het ontwikkelen van werknemersvaardigheden en burgerschap. Dit willen we zoveel mogelijk geïntegreerd aanbieden.” Ideeën en dromen genoeg. “Ik hoorde over een project waarbij oude rollators worden opgeknapt om daarna een tweede leven te krijgen in het Rifgebergte in Marokko. Dat zouden onze leerlingen ook prima kunnen doen.”

Zo zijn er veel meer mogelijkheden voor het ontwerpen, maken, opknappen of recyclen. In het kantoor van Britta en Rob staan mooie voorbeelden: oude lockerkasten zijn voorzien van graffiti en weer helemaal “hot”. “Mooie producten”, beaamt Rob, “maar voor ons is de ontwikkeling van jongeren het succes. Positieve leerervaringen zorgen ervoor dat zij tot leren komen.” Britta: “Ontdekken wie je bent, weten wat je wél kunt: dat gunnen we onze jongeren.”

Young in Prison

Young in Prison (YIP) is een internationale organisatie die kinderen en jongeren in conflict met de wet helpt positief bij te dragen aan de samenleving, door middel van creatieve en sportieve programma’s voor persoonlijke ontwikkeling in gevangenschap en erna.

YIP werkt sinds 2013 in Nederland en werkt samen met vier van de zeven justitiële jeugdinrichtingen in Nederland. De organisatie biedt mentoring en begeleidt jongeren ook als zij hun bestaan buiten de gesloten jeugdinrichting weer gaan opbouwen.

Met scholen van Aloysius in justitiële jeugdinrichtingen werkt YIP samen om tijdens vakanties een creatief en sportief aanbod te verzorgen, zodat leerlingen ook dan betekenisvol onderwijs krijgen.

De Burcht in Teylingereind

De Burcht geeft voortgezet speciaal onderwijs en is de interne school van forensisch centrum Teylingereind in Sassenheim. Deze gesloten justitiële jeugdinrichting biedt 92 jongeren voor kortere of langere tijd een veilige omgeving waarin zij aan hun toekomst kunnen werken.

Ingrediënten: een vast dagprogramma op school en de leefgroep, doelgerichte begeleiding op basis van individuele perspectiefplannen en intensieve communicatie op basis van YOUTURN. Deze methodiek is erop gericht om jongeren te leren om verantwoordelijk te denken, zich verantwoordelijk te gedragen en elkaar daarbij te helpen.

De Burcht sluit aan bij de aanpak van Teylingereind en motiveert leerlingen om passend bij hun mogelijkheden en talenten alles uit zichzelf te halen, gericht op de toekomst na hun gesloten verblijf. Zo mogelijk halen jongeren hun diploma, certificaten of bereiden zich voor op terugkeer naar school of op een baan.

Lees meer op de website(s)

younginprison.org
teylingereind.nl

auteur Anne-Marie Veldkamp
fotografie Frank Hanswijk
eerder verschenen Jaarmagazine 2019-2020
relevante categorieën (mede)eigenaarschap, aansluiting arbeidsmarkt, betekenisvolle leeromgeving